Tìm hiểu về gà tre ở Việt Nam
Gà tre là một dòng gà nhỏ được nuôi rất phổ biến ở Việt Nam, chúng được ưa chuộng bởi kích thước nhỏ, nhẹ, màu lông đẹp và rất dễ nuôi với diện tích nhỏ, phù hợp nuôi làm cảnh. Hiện nay các dòng gà tre ở Việt Nam rất đa dạng do việc du nhập của khá nhiều các dòng gà tre nước ngoài và chúng đã được lai tạo với nhau tạo ra khá nhiều các dòng tre lai. Tuy vậy, mỗi vùng miền vẫn có những giống gà tre đặc trưng riêng biệt, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn ở các phần dưới của bài viết.
Một số hình ảnh gà tre cảnh tiêu biểu
Phong trào nuôi gà tre như nào trong những năm qua
Vào thời kỳ đầu của phong trào nuôi gà tre cảnh – gà kiểng thì phổ biến nhất vẫn là các giống gà tre trong nước như gà tân châu, gà tre bắc, gà rừng. Thời điểm này nuôi gà tre vẫn chỉ phát triển bình thường và chưa có gì nổi bật, song hành với gà tre là các phong trào nuôi gà chọi, gà đá và một số dòng gà đá ngoại nhập như gà mỹ, gà peru. Một thời gian sau đó các dòng gà tre ngoại cũng được du nhập vào Việt Nam như gà tre mỹ, gà asil, gà serama (malay), gà tre thái, gà phonix, gà ohiki và onagadori (gà nhật bản), gà vảy cá…Lúc này có sự phân hóa các dòng gà tre theo khu vực một cách rõ rệt, như khu vực miền nam thì nổi lên với gà tre mỹ- gà asil- gà jap, khu vực miền trung lại có gà phonix – gà ohiki – onagadori-gà vảy cá, miền bắc thì chuộng các dòng gà nhỏ như gà serama, gà thái lan. Khi gà tre nhập nguyên bản đã không còn là hứng thú của người chơi nữa thì phong trào lai gà tre lại phát triển rầm rộ và lúc này trên thị trường có thêm rất nhiều các dòng mới với tên gọi la lá giống nhau và thật sự với người mới chơi gà cảnh thì thấy nó quá phong phú và khó phân biệt. Sau một thời gian dài, sự thịnh hành của các giống gà tre ngoại nhập không còn mạnh nữa do chúng đã quá phổ biến, lúc này người chơi lại quay lại với dòng gà tre tân châu trong nước. Gà tre tân châu là giống gà tre trong nước có hình dáng và bộ lông rất đẹp, người chơi bắt đầu đô xô nuôi gà tân châu, giá của chúng cũng tăng lên nhanh chóng trong thời gian ngắn, có khi tới vài chục triệu một con gà trống đẹp. Gà tân châu có nguồn gốc trong miền nam, nhưng vào thời kỳ phát triển mạnh của dòng này thì chúng đã được nuôi rộng rãi trên toàn quốc, đặc biệt là khu vực miền bắc gà tân châu đã được chuyển về ồ ạt, đâu đâu cũng thấy gà tân châu. Khi thị trường đã tràn ngập gà cảnh thì người nuôi lại quay về với giống gà truyền thống đó là gà chọi, gà đá. Đây đúng là quy luật của phong trào
Tìm hiểu chi tiết về các giống gà tre
1. Gà tre tân châu
Gà tre tân châu là dòng gà cảnh trong nước có nguồn gốc từ thị xã Tân Châu thuộc tỉnh An Giang. Có nhiều giả thuyết giải thích về sự phát triển của giống gà này, nhưng có một giả thuyết được nhiều người đồng tình nhất: đó là sự kết hợp giữa loài gà rừng bản địa với một số dòng gà cảnh nhật bản đã du nhập vào vùng đất Nam Bộ từ thời xa xưa, còn chính xác là từ bao giờ thì cũng không có câu trả lời rõ ràng. Và còn một số giả thuyết khác nữa nhưng không có nhiều sự đồng thuận nên tôi không đưa vào bài viết này.
Đặc điểm của gà tân châu
Gà tân châu có bộ lông dày, phồng nên thoạt nhìn mọi người sẽ nghĩ gà nặng trên 1kg, tuy nhiên với gà tân châu tiêu chuẩn khi trưởng thành thì gà trống nặng khoảng 0.9kg, gà mái nặng khoảng 0.6kg.
Đặc điểm nổi bật nhất của gà tân châu trống đó chính là bộ lông mịn màng, bóng, che kín toàn thân: Phần lông cổ mềm, mịn, dày, dài che kín từ dưới tai xuống đến giữa lưng của gà. Có thể nói bộ lông cổ là đặc điểm nổi bật nhất của gà tân châu. Phần lông thân mềm, mịn, dày và ôm sát thân, phần lông thân có diện tích hở tương đối ít do lông cổ phủ đến lưng và thân gà tân châu tương đối ngắn. Tiếp theo là phần lông mã lưng mềm, mịn, suông, dài đến chạm đất. Cuối cùng là bộ lông đuôi, với đặc điểm là lông đuôi nhiều, phân bố thành nhiều lớp, bản lông khá rộng, lông đuôi phía trên dài cong xuống mặt đất, lông đuôi cao không quá đầu.
Đó là đối với gà trống, còn gà mái thì không có gì nổi bật, chúng đều có những đặc điểm chung của giống gà mái: đầu nhỏ, mào nhỏ, màu da nhạt hơn, lông cổ – thân ngắn bám sát người, lông mã ngắn không phát triển, đuôi bản rộng nhưng không cong. Màu lông không phong phú và đẹp như gà trống.
Gà tân châu tuy đã phát triển rất phổ biến trên toàn quốc nhưng đây là giống gà cảnh của người Việt Nam nên về lâu dài chúng vẫn được người chơi ưa chuộng, sự phát triển của phong trào nuôi gà tân châu không quá mạnh mà nó phát triển từ từ và bền vững theo thời gian, là một giống gà cảnh của người Việt.
2. Gà tre mỹ
Song hành với phong trào nuôi gà đá mỹ, gà peru là trào lưu nuôi gà tre mỹ, giống gà cảnh ngoại được nhiều người ưa chuộng bởi hình dáng thon gọn, bộ lông màu sắc sặc sỡ và hoàn toàn khác biệt so với những giống gà cảnh khác. Tuy trào lưu nuôi gà tre mỹ không phát triển rầm rộ như gà tân châu nhưng trong giới chơi gà tre mỹ luôn có sự phát triển chậm và bền vững, người chơi không quá chạy theo phong trào nên giá trị của gà tre mỹ vẫn ổn định.
(hình ảnh gà tre mỹ được lấy trên trang facebook cá nhân của khách hàng sử dụng Máy ấp trứng )
Các dòng gà tre mỹ tại Việt Nam hiện nay chủ yếu được lai tạo với dòng gà khác như gà peru, gà asil, gà rừng. Gà tre mỹ rặc với đặc tính hung hăng, máu chiến, bo đá lớn và tốc độ, chúng được lai với một chút máu peru (thường từ 10%-20% máu peru) để tăng tốc độ đá, bay cao hơn, bo cánh và chân mạnh hơn. Gà peru có nhiều đặc tính tốt hơn gà mỹ nhưng chúng lại chỉ phù hợp với đá cựa dao nên khi lai với gà tre mỹ thì chỉ nên lai ít để gà mỹ vẫn phù hợp với đá cựa tròn. Người chơi có thể châm thêm ít máu gà asil để chúng có thêm độ thông minh và xài cựa tròn một cách chính xác hơn và đặc biệt hơn là hình dáng phù hợp hơn khi chọi gà ở Việt Nam.
3. Gà serama
Có thể nói gà Serama là giống gà có kích thước và khối lượng nhỏ nhất thế giới loài gà, ngoài đặc điểm trên thì yếu tố hình dáng của gà serama là một đặc điểm quan trọng nhất và là điểm đặc trưng của chúng trên toàn thế giới. Người chơi gà serama thường ví chúng như một công trình nghệ thuật về dáng đứng giàu sang phú quý với bộ ngực nở nhô hết cỡ về phía trước, dáng đứng thẳng, cánh thẳng chạm đất che phủ gần hết chân và bộ lông đuôi thẳng đứng gần chạm mồng gà.
Nói về nguồn gốc của gà serama thì những người chơi dòng gà này đều biết nguồn gốc của chúng, tuy nhiên để mà hiểu cặn kẽ chúng xuất hiện như thế nào thì không phải ai cũng hiểu rõ tường tận. Gà serama là giống gà của người Malaysia, là biểu tượng của đất nước với dáng đứng thẳng như những chiến binh dũng cảm.
Từ những năm 2000 đến nay, gà serama đã được du nhập vào nhiều nước trên thế giới, đầu tiên là Mỹ rồi đến Vương quốc Anh, Hà Lan sau đó phong trào nuôi serama lan ra các nước khác tại châu âu. Tại Mỹ, gà serama được nhập với số lượng lớn sau đó chúng được lai tạo theo cách riêng biệt để tạo ra dòng gà serama mỹ hay serama phong cách mỹ. Tiếp theo là Vương quốc Anh và Hà Lan ở đây gà serama cũng được nhập từ Mỹ và một phần nhỏ nhập từ Malaysia. Tại Việt Nam, phong trào nuôi gà serama cũng chỉ mới nổi trong vài năm gần đây (khoảng năm 2012).
